Կենսաբանների կողմից կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային
առանձնահատկությունների ուսումնասիության շնորհիվ`իրական հնարավորություններ են ստեղծվում
շինարարության և ճարտարապետության մեջ դրանք կիրառելու համար: Տարբեր երկներում բազմաթիվ
շինարարություններ կառուցվել և կառուցվում են բնության մեջ հանդիպող կենդանի օրգանիզմների
կառուցվածքի նմանությամբ: Դարեր շարունակ մարդիկ մտածել են գտնել նոր ճարտարապետական
ձևեր:
Սկսած Բաբելոնյան աշտարակից և վերջացրած Փարիզի և եվրոպական շատ քաղաքների ճարտարապետական գլուխգործոցներից, մարդը միշտ փորձել է կառուցել ավելի կատարյալ, հարմարավետ և տարբեր ոճերով կառույցներ: Ճարտարապետության մեջ բնության կողմից ստեղծված ձևերն օգտագործելու առաջին փորձերն իրականացրեց իսպանացի ճարտարապետ Անտոնիո Գաուդին:
Նրա ստեղծած ճարտարապետական զբոսայգին իրենից ներկայացնում է բնությունը քարերի
տեսքով, կամ ինչպես ասում են <<Բնությունը քարացած քարերում>>: Ժ. Էյֆելի
նախագծով 1889 թ. Փարիզում կառուցվեց ավելի քան 300մ բարձրութայմբ մետաղյա աշտարակ, որը դարձել է Ֆրանսիայի մայրաքաղաքի յուրօրինակ խորհրդանիշը: Այս կառույցը ճարտարագիտության մեջ բիոնիկայի օգտագործման ամենահին ակնհայտ օրինակներից մեկն է: Գիտնականները հայտնաբերել են, որ աշտարակի կառուցվածքի և թռչունների ու կաթնասունների խողովակաձև ոսկրերի ուժային գծերը համանման են բաշխված: Էյֆելյան աշտարակի կառուցվածքը հիմնված է անատոմիայի շվեյցարիայի պրոֆեսոր Հերման Ֆոն Մայերի գիտական աշխատությունների վրա: Փարիզյան ճարտարապետական հրաշքի կառուցումից դեռևս 40 տարի առաջ Մայերը հետազոտեց ազդոսկրի գլխիկի անկյան տակ` մտնելով հոդափոսի մեջ չի կոտրվում` չնայած մարմնի ծանրությանը: Ֆոն Մայերը հայտնաբերեց, որ ոսկրը կազմված է մանր ոսկրային թիթեղիկնեից, որոնք ցանց են առաջացնում: Այդ ցանցն ունի կուռ երկրաչափական կառուցվածք: Ցանցում թիթեղիկները դասավորված են խիստ օրինաչափորեն` սեղմման ուժի (մարմնի ծանրության ներգործությունը ոսկրի վրա) և ձգման ուժի (ոսկրին կպչող մկանների ներգործությունը) գծերով: Այդպիսի կառուցվածքն ապահովում է ոսկրերի ամրությունը, թեթևությունը և ծանրաբեռնվածության հավասար բաշխումը: 1866 թ. Շվեյցարիայի ճարտարապետ Կառլ Կուլմանը տեսականորեն հիմնավորց Ֆեյն Մայերի հայտնագործությունը, իսկ 23 տարի անց ծանրաբեռնվածության բնական ձևով բաշխումն օգտագործվեց Էյֆելի կողմից:
Ոսկրերի կառուցվածքի և բնական այլ մոդելների հետազոտման արդյունքում ճարտարապետության մեջ առաջացել է ծակոտկեն կոռուցների սկզբունքը, որը սկիզբ է դրել նոր տարածական համակարգերի մշակման: Այդպես ֆրանսիացի ճարտարապետներն այդ սկզբունքն օգտագործում էին կամուրջների շինարարության մեջ` դրանց ծովաստղի տեսք տալով: Բնակելի շենքերի << Բջջային պանելների>> կառուցման հիմքում ընկած է մեղվաբջջի կառուցվածքը: Մեղվաբջջի կառուցվածքի սկզբունքն օգտագործում են նաև հիդրոշինարարները` ամբարտակներ և հիդրոտեխնիակակն շինություններ կառուցելիս: Սա ընդամենը օրինակների մի փոքրիկ շարք է, որը ցուցադրում է թե ինչպես է մարդը կենսաբանական մոդելներն օգտագործում շինարարության մեջ: Սակայն կենդանիների կառուցվածքային առանձնահատկությունները շատ ավելին են, քան օգտագործվել են և օգտագործվում են մարդու կողմից:
օգտագործված գրականություն-
կենսաբանություն 11
Է.Ս.Գևորգյան, Ֆ.Դ.Դանիելյան
Ա.Հ.Եսայան, Գ.Գ.Սևոյան
No comments :
Post a Comment