Ժամանակի անիվը

Մեր կյանքը ժամանակի անիվի անվերջ ընթացքն է: Պտտվում է այն, իր ետեևից տանելով մի  ամբողջ ժողովուրդ, մի մոլորակ:  Պտտվում է: Պտույտի մեջ կորցնում ես քեզ, մոռանում, որ դու էլ ես պտտվում, մոռանում, որ գոյություն ունի ժամանակ, պտույտ: Ու մոռանալով այս ամենը շարունակում ես պտտվել: Կգա մի օր, երբ այդ պտույտի մեջ մի պահ գլուխդ կսկսի ցավել, քեզ կթվա, որ արդեն շատ ես պտտվել, ու այդ ժամանակ դու կմտածես, քո ժամանակի անիվի ամբողջ անցած ճանապարհի մասին: Կխորհես ու կհասկանաս, որ քո ժամանակի անիվի հետագիծը շրջանագիծ էր, որտեղից սկսել էիր ճամփորդությունդ, այդտեղ էլ ավարտեցիր: Բարի վերադարձ:

GMO Գենոտիպորեն Փոփոխված Օրգանիզմներ, Սնունդ

vՈրոնք են կոչվում գենոտիպորեն փոփոխված օրգանիզմները?

v Ինչ է գենոտիպորեն փոփոխված սնունդը?

 Երբ գենը մեկ օրգանիզմից տեղափոխվում է լավացնելու կամ փոխելու համար այլ օրգանիզմ` լաբորատորիայում:

             Որպես արդյունք ստանում ենք գենոտիպորեն փոփոխված օրգանիզմներ (ԳՄՕ).

Գենը ԴՆԹ-ի մոլեկուլի կամ քրոմոսոմի որոշակի հատված է, որը որոշում է որևէ տարրական հատկանիշի զարգացման հնարավորությունը:

ԳՄՕ-ի պատմությունը

   Մարդիկ դեռևս դարեր առաջ են սկսել զբաղվել կենդանիներով, բուծել են կենդանիներ և նոր բուսատեսակներ, որպեսզի զարգացնեն ու ստեզծեն նոր որակ: Գիտնականները` 1946 թվ. առաջին անգամ հայտնաբերել են, որ ԴՆԹ-ն կարող է տեղափոխվել:

                                                                           

       Առաջին գենետիկորեն փոփոխված բույսերը արտադրվել են 1983 թվ.-ին, դա լոլիկն էր, որը գենետիկոս Ֆլավր Սավրի անունով անվանվում է ֆլավր Սավրի պոմիդոր:

    

Գե

Դեռահասների ուղեղը

Ուղեղն արտադրում է դոպամին, երբ ինչ-որ բան մեզ ստիպում է լավ զգալ, ինպես օրինակ հեծանիվով որևէ հնարք կատարելը: Այս «լավ զգացողության» ուժը
օգնում է հասկանալ և բացատրել, թե ինչու են դեռահասները հաճախ դիմում ռիսկի:

Դեռահաս լինելը հեշտ չէ:

Դեռահասության տարիները կարող են դիտարկվել որպես խաղ, որտեղ դու ինքդ ես ընտրում քո արկածային պատմությունը, որտեղ ամեն գայթակղություն տանում է դեպի  մի նոր որոշման: Ինչ կլինի, եթե ես այդ բարձր թչիչքը կատարեմ հեծանիվով? Ինչ վատ բան կարող է լինել եթե ես գողություն անեմ? Փորձեմ ծխել? և այլն:

Երիտասարդները պետք է գործեն անվերջ ընտրությունների մեջ: Մի քանի ընտրություններ, ներառյալ ծխելը, գալիս են որոշ հանգամանքներից: Այսպիսով ինչն է դարձնում դեռահասների ուղեղը այդքան բարդ: Ինչն է առաջնոդում դեռահասներին- ավելին քանի մյուս տարիքային խմբերին – շտապ և հարցադրելի որոշումներ կայացնելուն? Դեռահասների ուղեղի դիտարկումների արդյունքում, գինտականները, ովքեր ուսումնասիրում էին ուղեղի զարգացումը սկսել են գտնել պատասխաններ:

Զարգացած դեռահասներ

Եթե դու երբևէ մտածել ես, որ դեռահասների ընտրությունները ամբողջովին իրենց առջև դրված սահմանները ընդարձակելու մասին են, ապա դու ճիշտ ուղու վրա ես: Գիտնականները հավատում են, որ այս հակումը կարևոր և մեծ տեղ է գրավում դեռահասի զարգացման մեջ: Պրոցեսը օգնում է պատրաստել դեռահասներին դեմ առ դեմ կանգնելու և դիմակայելու աշխարհին և նրա բարդություններին: Դա էտապ է, որով բոլոր մարդիկ էլ անցել են- այո, դեռահասները ամենուրեք անցնում են այդ փորձության միջով: Անգամ լաբորատորիայում մկան վրա ընթացող հետազոտումների արդյունքում նկատել են, որ նա նույնպես իր զարգացման ընթացքում անցնում է նմանատիպ  էտապ:

Օրինակ, լաբորատորական փորձերը ցույց են տալիս, որ երիտասարդ մուկը մնում է իր մոր հետ, նրան մոտիկ` ապահովության համար: Երբ մուկը մեծանում է, նրանց վարքը նույնպես փոխվում է: «Երբ նրանք սեռահասուն են դառնում, կարծես ասում են – Ես սկսելու եմ հետազոտել թե ինչպես է այս աշխարհը առանց մայրիկի», հեղինակ Բեատրիս Լունա` Պիտսբուրգի համալսարանից:

        Պայքար

Մարդիկ անդադար գտնվում են պայքարի մեջ, սկսած իրենց լույս աշխարհ գալուց , ավարտված նրանց մյուս աշխարհ գնալուց: Պայքարում են, ծնվում են պայքարելով ապրելու համար, սովորում են պայքարելով նպատակին հասնելու համար, սիրահարվում են պայքարելով սիրած մարդու համար, մրցում են մյուսների հետ պայքարելով հաղթել նրանց, մահանում են պայքարելով նորից շարունակել ապրել: Ամեն ինչ որպեսզի, ապրեն, լավ ապրեն, հաճույք ստանան իրենց ապրելուց, ստեղծեն մեկ ուրիշ մարմիններ` հնարավորություն տալով նրանց էլ ապրել ու պայքարել:

Պայքար պայքար, որտեղ ես դու ավարտվում, այնտեղ որտեղ դադարում է մարդկային գոյությունը, թե այնտեղ որտեղ այլևս պայքարելու բան չկա, չնայած որտեղ պայքարելու էլ բան չկա, մենք պայքարում ենք հենց նրա համար, որ էլ պայքարելու բան չլինի: Արդյոք դու գոյություն ունես տիեզերքում, թե մենակ ապրում ես մարդկային աշխարհում` փորձելով իմաստավորել մյուսների կյանքը, կամ էլ որ ավելի չարացնես ու թշնամացնես, առանց այն էլ իրենց առաջացման պատմությունը անասուն գիշատիչների առաջացման պատմության հետ շփոթող, իր գոյության իմաստը չգիտակցող, անմարդկայինը մարդկային համարող, անհնարինը հնարին դարձնող, մարդկային ցեղին պատկանող անհատներին: Ովքեր մի օր կդադարեն այլևս գոյություն ունենալ, ուրեմն էլ ինչու են պայքարում:

Որտեղ են քո սահմանները, մի թե դու անսահման ես:

Ոչ չեմ հավատում: